صوت
صوت
: در اثر ارتعاش یک جسم یا مجموعه ای از اجسام کشسان تولید می شود. انتشار آن حرکت ارتعاشی منبع مولد است.
سر و صدا :
صوتی است ناخواسته ، ناخوشایند و نامطلوب که در صنعت ، فراورده تبدیل انرژی است. قسمتی از انرژی تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحکاک سطوح مختلف دستگاه و ایجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبدیل می گردد.
مشخصه های صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فرکانس می باشد.
طول موج مسافتی است که موج در یک پریود می پیماید (? وبرحسب متر بیان می گردد)
زمان تناوب زمان یک نوسان کامل است (T وبر حسب ثانیه بیان می گردد )
فرکانس تعداد نوسان کامل در واحد زمان می باشد (F و برحسب هرتز بیان می گردد)
فرکانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبیش از 2048 را زیر می نامند.
مراکز فرکانس های هشت گانه در بهداشت حرفه ای کاربرد فراوان داشته و شامل فرکانس های 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقیم (صدمه بر سیستم شنوایی) و غیر مستقیم ( اثر بر راندمان کار ،اثر روانی ،
اثر بروضع عمومی بدن ، اثر پوششی برشنوایی ) است.
کاهش شنوایی بر سه نوع انتقالی ، حسی – عصبی و مختلط می باشد .
در کاهش انتقالی ، راه استخوانی سالم و طیبعی است وبا افزایش صدا قابل شنیدن بوده وبا جراحی و سمعک قابل ترمیم است.از جمله علل آن به پارگی ، کدری ، تیرگی ، دررفتن استخوانهای... می توان اشاره نمود.
در کاهش حسی – عصبی ، ضایعه ، مربوط به گوش داخلی است. در این کاهش ضایعه در راههای هوایی و استخوانی وجود دارد.کری شغلی ، تماس با برق ، مواد سمی چون CO- PB – HG اوره ، وبیماریهایی نظیر تیفوس ، زونا از انواع کری های فوق است. وقتی کاهش شنوایی در اثر انتقالی و حسی – عصبی باشد آن را مختلط گویند و در این ضایعه هر دو راه هوایی و استخوانی دچار اشکال است.
افت شنوایی شامل دو نوع موقت (TTS ) و دایم ( PTS ) است:
در افت شنوایی موقت ، صدایی با شدت زیاد در زمان کم تماس داده می شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوایی ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسیت فرد ) از بین می برد این افت در فرکانس 3000 تا 6000 هرتز می باشد.
افت دائم شنوایی ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود می آید ، از نوع حسی – عصبی و غیر قابل درمان ( بدلیل نابودی سلولهای عصبی ) می باشد.
این افت از فرکانس 4000 هرتز شروع و به فرکانس های 6000 و 8000 هرتز گسترش می یابد.
مراحل کری شغلی شامل :
· شروع (اوایل اشتغال فرد خستگی شنوایی ، افت در فرکانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتی ، گرفتگی گوش ، خستگی عمومی ).
· اختفاء ( ناشنوایی در فرکانس 4000 هرتز، امکان کاهش در سایر فرکانسها وجود دارد .)
· نیمه اختفاء ( گسترش در فرکانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنیدن صدای آهسته )
· کری واضح ( نقصان در فرکانس بم و زیر ، شنیدن دشوار صدای مکالمه ) می باشد.
· کری شغلی دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوایی حسی- عصبی ،غیر قابل درمان ، شروع افت از فرکانس 4000 هرتز را دارد.
در کری شغلی عواملی چون شدت ، فرکانس ، ریتم ، زمان تماس ، محیط کار ، سن فرد ، ضایعات قبلی و حساسیت فردی مداخله می نماید.
با افزایش شدت صوت ، زمان تماس و افزایش سن ، میزان افت شنوایی بیشتر می شود.
فرکانس های زیر مضرترند - صدای یکنواخت و مداوم ، کم خطر تر از صدای منقطع و غیر یکنواخت است (با فرکانس برابر). صدا در محیط باز قابل تحمل تر است. ضایعاتی چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوایی ، مننژیت ، مصرف سالیسیلات ، جنتامایسین ، تماس با CO - AS در افت شنوایی موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسیت های متفاوتی دارند که قابل شناسایی است.